Netopsiyon Online || Dersler || Webmaster || CHMOD Nedir?

Windows üzerinde çalışma yaparken chmod denilen dosya ve dizin ayrıcalıkları ve izinlerle pek uğraşmazsınız. Ancak gerçek internet ortamında sitenizi yayınlamaya karar verip, üstelik Unix yada Linux tabanlı bir sunucuda sitenizi yayınlama kararı alırsanız işte o zaman chmod başınıza bela olabilir. Tabii bu yazıyı okuyanlar için sorun olmayacak o başka mesele.

Dosyalarınızı UNIX yada benzeri bir sunucu kullanan bir sunucuya yolladığınızda dosya ve dizin izinlerini ayarlamanız gerekir. Önce şu izinler olayını tanıyalım.

Unix' te dizin ve dosyalara üç düzeyde ayrıcalık atanır. Bunlar dosya sahibi, grup ve diğer herkestir. Ayrıca bu dosyalara erişebilen biri için üç farklı izin tanımlanabilir. Bunlar da Okuma(Read, r), Yazma(Write, w) ve Çalıştırma(Execute, x)'dır. Okuma 4, yazma 2 ve çalıştırma 1 ile sembolize edilmektedir. Bir dosya yada dizin için SGH şeklinde bir izin tanımlaması yapılır. Bunu şöyle açıklayayım. Örneğin CHMOD 666 demek şu oluyor. Dosya sahibi(S) okuyabilir (r;4) ve yazabilir (w;2); grup okuyabilir (r;4) ve yazabilir(w;2); ve diğer herkes(H) okuyabilir(r;4) ve yazabilir(w;2).

S= 4 + 2 =6, G= 4 + 2=6, H= 4 + 2 = 6. Buna göre sonuçları SGH şeklinde birleştirirsek ortaya 666 sayısı çıkar. Ben tekniği sevenler için biraz daha teknik olarak bu işlemi yapayım. Bu defa 755 iznine bakalım. Bu izine sahip klasör ve dosyaların detaylarında ne görüneceğine bakalım isterseniz. Dosya sahibi için toplam 7, grup için toplam 5 ve diğer herkes için ise yine toplam 5 yapmak gerekir. İşlemi yapalım şimdi:

S = 4(r) + 2(w) + 1(x) = 7, G= 4(r) + 1(x) = 5, H = 4(r) + 1(x) = 5. Buradaki işlemdeki parantez içlerini birleştirince ortada (olmayanlar için - kullanılır.) rwxr-xr-x şeklinde bir ifade görünür. Bu ftp ile dosyaya ulaşıp detaylarına baktığınızda gördüğünüz ifadedir. Bu ifadede gördüğünüz dosya ve dizinlerin CHMOD değeri 755 demektir. Bu 755 dosya sahibi için okuma, yazma ve çalıştırma haklarını verirken grup ve diğer herkes için sadece okuma ve çalıştırma haklarını verir. Hemen php ile yapılmış bir sayaç örneği vererek bu izinlerin neden kullanıldığına bakalım.

<?php
$dosya= "sayac.txt";
if($deger=@fopen($dosya,"r") or die ("Sayaç dosyasını bulamadım.")){
$sayac= fread($deger,1024);
fclose($deger);
$sayac++;
?>

Sayaç: <br><b><? print $sayac; ?></b>

<?php
$deger = fopen ($dosya,"w");
fputs($deger,$sayac);
fclose ($deger);
}
else{
print "Bir Hata Oluştu" ;
}
?>

Buradaki kodlarda sayac.txt adında bir dosyayla işlem yapıyoruz. Bu yazdığımız kodun çalışması için sayac.txt dosyasının chmod değerinin 666 olması gerekli. Yoksa yazma izniniz yok diyerek sayaç değerini bir arttırmayacak ve sayacınız düzgün çalışmayacaktır. Böylece sizde binbir umutla koyduğunuz sayacınızın artmamasından dolayı üzüleceksiniz.

Chmod dedikleri olay bu. Umarım chmod nedir anlamışsınızdır. Chmod hakkında bütün sorularınız için sitemiz forumlarını kullanabilirsiniz.

Ali Osman KAHRAMAN
http://www.netopsiyon.com
http://www.netopsiyon.net

[ Geri Dön ]